Н.Батсуурь аваргын төрсөн эгч Н.Энхчимэг: Бид зүгээр л нэг хулгайч сэтгэхүйтэй, аргалж ажил хийдэг, худал хэлдэг, хууран мэхэлдэг, амар аргаар амьдрах хүсэлтэй, эрх мэдэлд хүрэхийн тулд хэнийг ч хамаагүй ашиглан, ямар ч хамаагүй аргаар хүрч байвал гэдэг ойлголт нийтээрээ суучихжээ.
Энэ нь хэдэн үе дамжлаа. Сүүлийн жилүүдэд АНУ, Япон, Солонгос, Хятад, Австрали гээд хөгжингүй орнуудын бүхий л сайхан гэсэн төсөл хөтөлбөрт хамрагдлаа. Гэтэл яг урагшлаад байна уу гэдэг дээр хариулт байхгүй. Төрд нь үндэсний аюулгүй байдал, төрийн бодлого гэсэн юм үнэндээ алга. БИД яг ямар МОНГОЛ ХҮН бий болгохыг зорьж буйгаа ч мэдэхгүй, хэн дуртай нь юу дуртайгаа авч ирж төсвийн мөнгөөр шахдаг ийм тогтолцоо оршсоор амь бөхтэй үлдлээ. Эцэс сүүлд нь эргүү маанаг Монголчууд дэлхийгээс хоцорсон гэж дуугарах нь ихсэв. МОНГОЛ ХҮН гэж яг ямар зарчим, үнэ зүйлтэй, эрхэмлэн дээдлэх, хайрлан хамгаалах юмтай хүн бэ гэж асуухаар хариулт олдохгүй байна. Одоо сүүлдээ Япон хүмүүс шиг хүлцэнгүй байлгах арга ухаан заагаад, АНУ шиг зүрх сэтгэл гээд монгол хэлнээ утга учиргүй үгээр хүүхдүүдийг маань сэглэх зам руугаа оров. Бид өөр шүү дээ. Монгол хүн энэ уудам тал нутагт үнэт зүйлдээ үнэнч шударга, хэлсэндээ хүрдэг, аахар шаахар зүйлд нуруу нь хугардаггүй, сэтгэлийн хаттай байсан учраас оршоод ирсэн. Бидний энэ онцлогийг үгүй хийж бүр бараа сураггүй боллоо. Бид өөрсдийн онцлогоо гээхгүйгээр хэрхэн оршин тогтнох вэ гэдгээ л боддог болмоор байна. Өнөөдөр бидэнд Монгол хүнийг чадвартай болгох, амьдралд бэлтгэх БОЛОВСРОЛЫН ТУНХАГ (Монголчууд бидний өөрийн философи)буюу нийтээрээ үнэт зүйл, зарчимаа тодорхойлох хэрэгтэй байна. Одоо арай нэг өөрөөр өөрсдийгөө ухаж төнхөж, өөрсдийнхөө сул талыг олж харан, сайн талаа улам хөгжүүлэх ҮНДЭСНИЙ БОДЛОГО ярьж, бодлогод тусгадаг болмоор байна. Ахуйгаа хүртэл хуулиар шийдүүлэх гэсэн бодлоготой улс юм шиг үнэхээр жижиг сэтгээд байна. Бид өндийх цаг нь ирээд байхад ХҮНИЙХ нь байж байгаа царай маш өрөвдөлтэй, тогоо тойрсон сэдвээс халихгүй байна. Төр улс нь хүртэл шалдаа бууж. Өнгө, мөнгө байхад бид дэлхийг захирна хэмээн хэлсэн их гүрний бодлого манайд амь бөхтэй оршин өнгө, мөнгөнд гудайдаггүй бидний мөн чанар бөхөж байна уу? Өрөвдөөд байна, өндөлзөөд байна...
Энэ нь хэдэн үе дамжлаа. Сүүлийн жилүүдэд АНУ, Япон, Солонгос, Хятад, Австрали гээд хөгжингүй орнуудын бүхий л сайхан гэсэн төсөл хөтөлбөрт хамрагдлаа. Гэтэл яг урагшлаад байна уу гэдэг дээр хариулт байхгүй. Төрд нь үндэсний аюулгүй байдал, төрийн бодлого гэсэн юм үнэндээ алга. БИД яг ямар МОНГОЛ ХҮН бий болгохыг зорьж буйгаа ч мэдэхгүй, хэн дуртай нь юу дуртайгаа авч ирж төсвийн мөнгөөр шахдаг ийм тогтолцоо оршсоор амь бөхтэй үлдлээ. Эцэс сүүлд нь эргүү маанаг Монголчууд дэлхийгээс хоцорсон гэж дуугарах нь ихсэв. МОНГОЛ ХҮН гэж яг ямар зарчим, үнэ зүйлтэй, эрхэмлэн дээдлэх, хайрлан хамгаалах юмтай хүн бэ гэж асуухаар хариулт олдохгүй байна. Одоо сүүлдээ Япон хүмүүс шиг хүлцэнгүй байлгах арга ухаан заагаад, АНУ шиг зүрх сэтгэл гээд монгол хэлнээ утга учиргүй үгээр хүүхдүүдийг маань сэглэх зам руугаа оров. Бид өөр шүү дээ. Монгол хүн энэ уудам тал нутагт үнэт зүйлдээ үнэнч шударга, хэлсэндээ хүрдэг, аахар шаахар зүйлд нуруу нь хугардаггүй, сэтгэлийн хаттай байсан учраас оршоод ирсэн. Бидний энэ онцлогийг үгүй хийж бүр бараа сураггүй боллоо. Бид өөрсдийн онцлогоо гээхгүйгээр хэрхэн оршин тогтнох вэ гэдгээ л боддог болмоор байна. Өнөөдөр бидэнд Монгол хүнийг чадвартай болгох, амьдралд бэлтгэх БОЛОВСРОЛЫН ТУНХАГ (Монголчууд бидний өөрийн философи)буюу нийтээрээ үнэт зүйл, зарчимаа тодорхойлох хэрэгтэй байна. Одоо арай нэг өөрөөр өөрсдийгөө ухаж төнхөж, өөрсдийнхөө сул талыг олж харан, сайн талаа улам хөгжүүлэх ҮНДЭСНИЙ БОДЛОГО ярьж, бодлогод тусгадаг болмоор байна. Ахуйгаа хүртэл хуулиар шийдүүлэх гэсэн бодлоготой улс юм шиг үнэхээр жижиг сэтгээд байна. Бид өндийх цаг нь ирээд байхад ХҮНИЙХ нь байж байгаа царай маш өрөвдөлтэй, тогоо тойрсон сэдвээс халихгүй байна. Төр улс нь хүртэл шалдаа бууж. Өнгө, мөнгө байхад бид дэлхийг захирна хэмээн хэлсэн их гүрний бодлого манайд амь бөхтэй оршин өнгө, мөнгөнд гудайдаггүй бидний мөн чанар бөхөж байна уу? Өрөвдөөд байна, өндөлзөөд байна...
хэмээжээ.
